We Włoszech 26 grudnia 2016 r. wszedł w życie Dekret Ministerialny z 10 sierpnia 2016 r., który wprowadza prewencyjny obowiązek informowania o oddelegowaniu zatrudnionego pracownika do Włoch, przy użyciu formularzy wprowadzonych tym samym dekretem.

Powyższy Dekret Ministerialny jest konsekwencją Dekretu Legislacyjnego nr 136/2016, który z kolei jest aktualizacją Dyrektywy 2014/67/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 maja 2014 r., zajmującej się zastosowaniem Dyrektywy 96/71/CE, dotyczącej oddelegowania pracowników w ramach świadczenia usług i wprowadzającej zmianę w Rozporządzeniu (UE) nr 1024/2012, dotyczącym współpracy administracyjnej poprzez system informacji rynku wewnętrznego.
Dekret ma zastosowanie do firm z siedzibą na terenie Unii Europejskiej, jakie w przypadku udzielania usług oddelegowują do Włoch jednego lub więcej pracowników, którzy realizują usługę na rzecz innego podmiotu, pod warunkiem, że w czasie oddelegowania istnieje stosunek pracy pomiędzy spółką „matką” a pracownikiem. Niektóre aspekty powyższego dekretu, takie jak prawdziwość oddelegowania, warunki pracy i zatrudnienia, ochrona praw pracowniczych, inspekcje czy też obowiązki administracyjne, muszą być również przestrzegane przez firmy spoza UE.
W szczególności art. 4 Dekretu nr 136/2016 stanowi, że wobec wszystkich pracowników oddelegowanych (a więc również dla tych spoza UE) mają zastosowanie, podczas okresu oddelegowania, te same warunki pracy i zatrudnienia, jakie przewidziano dla pracowników włoskich, którzy wykonują te same zadania. Jak to zostało sprecyzowane przez włoskie Ministerstwo Pracy i Polityk Socjalnych, we Włoszech - w odróżnieniu od innych państw UE - nie istnieją minimalne stawki wynagrodzenia ustanowione przez ustawę i mające zastosowanie do wszystkich pracowników należących do określonej kategorii. Firmy zagraniczne, które oddelegowują pracowników, muszą natomiast w ustalaniu zarobków respektować wynagrodzenie minimalne wynikające z umów zbiorowych obowiązujących w całym państwie (CCNL)
i dotyczących danej branży, w przypadku kierowców będą to oczywiście umowy zbiorowe dotyczące sektora transportu.
Ustęp nr 4 art. 1 Dekretu nr 136/2016 wyraźnie stanowi, że ma on zastosowanie również do kabotażu, o którym mowa w Rozdz. III Rozporządzenia (CE) nr 1072/2009 z 21 października 2009 r. oraz w Rozdz.V
Rozporządzenia (CE) nr 1073/2009 z 21 października 2009 r.
22 grudnia 2016 do zainteresowanych włoskich instytucji państwowych został wysłany okólnik Ministerstwa Pracy i Polityk Socjalnych z wyjaśnieniami dotyczącymi wejścia w życie wyżej wymienionych norm. Według niego od 26 grudnia 2016 r. obowiązuje nakaz prewencyjnego zawiadomienia o rozpoczęciu oddelegowania, co oznacza, że firma oddelegowująca pracownika musi do godziny 24 dnia poprzedzającego oddelegowanie zakomunikować to organom włoskim.

Zawiadomienie o oddelegowaniu powinno zawierać:

• dane usługodawcy (firmy wysyłającej);
  
• dane pracowników oddelegowanych, w przypadku kabotażu kierowców;
  
• czas trwania oddelegowania;
  
• miejsce oddelegowania (w przypadku kierowców, przynajmniej na razie, trzeba będzie wypełnić
• formularz, w którym nie zostało ujęte miejsce wykonania usługi);
  
• dane osoby reprezentującej spółkę na terenie Włoch;
  
• rodzaj świadczonej usługi (w przypadku kabotażu będzie to transport);
  
• numer licencji na transport międzynarodowy.
  

W ramach sektora transportu należy sprecyzować, że usługa transportu drogowego, która polega tylko i wyłącznie na przejeździe przez terytorium Włoch, tzn. bez rozładowywania i załadowywania na terenie Włoch lub przewożenia osób na terenie Włoch (tranzyt) nie jest objęta powyżej wskazanymi nowymi normami. Nie jest objęty powyższymi normami również transport do Włoch i z Włoch.
Nowymi dekretami są objęte tylko i wyłącznie przejazdy kabotażowe. Przypomnimy definicję kabotażu towarowego według Rozdz. III Rozporządzenia WE 1072/2009: jest to transport wykonany przez przewoźnika niemającego swej siedziby na terenie danego państwa członkowskiego UE w trybie tymczasowym i pod warunkiem, że wjedzie na teren państwa trzeciego realizując transport międzynarodowy i następnie wykona do trzech transportów wewnętrznych, ostatni z tych trzech transportów wewnętrznych musi się zakończyć przed upływem 7 dni od dnia wjazdu na teren danego państwa, w tym przypadku Republiki Włoch.
W celu prawidłowego dokonania rejestracji oddelegowania należy wcześniej zarejestrować firmę delegującą na portalu wskazanym przez Ministerstwo Pracy i Polityk Socjalnych.
Tak jak już wyżej wskazywałyśmy, oddelegowanie należy zgłosić do godz. 24 dnia poprzedzającego oddelegowanie. W przypadku konieczności zmiany podstawowych danych powiadomienia, np. zmiany firm partnerskich, jest możliwość anulowania zawiadomienia. Aby nie być narażonym na wysokie sankcje pieniężne, usługodawca musi wprowadzić ewentualne zmiany dotyczące podstawowych danych do godz. 24 dnia poprzedzającego oddelegowanie. Jeżeli natomiast chodzi o wprowadzenie zmian niedotyczących podstawowych danych, np. zmiana danych przedstawiciela włoskiego lub miejsca oddelegowania, to muszą one zostać wprowadzone do godz. 24 piątego dnia po nastąpieniu zmiany. 

Wyznaczony przez firmę reprezentant włoski musi posiadać w swojej siedzibie, od momentu oddelegowania i przez okres kolejnych dwóch lat po oddelegowaniu, następującymi dokumentami:

• umowę o pracę przetłumaczoną na język włoski;
  
• odcinek wypłaty przetłumaczony na język włoski;
  
• wykresy, z których wynika dzienny czas pracy kierowców, również kopię w języku włoskim;
  
• dokumentację, z której wynika opłata składek ZUS, także po włosku;
  
• dokument, z którego wynika zarejestrowanie umowy o pracę w odpowiednim urzędzie pracy, także po włosku;
  
• zaświadczenie A1 pobrane w polskim ZUS-ie.

Jakie sankcje grożą za nieprzestrzeganie reguł wynikających z nowych przepisów?
W myśl art. 12 ustęp 1 Dekretu nr 136/2016 za brak zakomunikowania oddelegowania pracowników przewidziana jest kara pieniężna w wysokości od 150 do 500 euro za każdego pracownika/kierowcę.
W myśl art. 12 ustęp 2 Dekretu za brak złożenia w siedzibie włoskiego reprezentanta odpowiedniej dokumentacji wymienionej powyżej jest przewidziana kara pieniężna w wysokości od 500 do 3 tys. euro, natomiast zgodnie z art. 12 ustęp 3 za nieprzestrzeganie przepisów mówiących o obowiązku posiadania reprezentacji we Włoszech przewidziana jest kara pieniężna w wysokości od 2 tys. do 6 tys. euro.

Agnieszka Janusz, Agata Sobol